Hội thảo “Áp dụng các tiêu chuẩn bền vững trong Bảo tồn đa dạng sinh học”

Hà Nội, ngày 15 tháng 12 năm 2023 – Hôm nay, Trung tâm Phát triển Kinh tế Nông thôn (CRED) phối hợp với Hội nghị Liên hợp quốc về Thương mại và Phát triển (UNCTAD), Tổ chức Helvetas và Cục Hợp tác Quốc tế - Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn tổ chức Hội thảo “Áp dụng các tiêu chuẩn bền vững trong bảo tồn đa dạng sinh học”

Hội thảo hướng tới mục tiêu nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của Tiêu chuẩn bền vững tự nguyện (VSS) trong việc hỗ trợ phát triển chuỗi cung ứng bền vững, tạo thuận lợi cho thương mại quốc tế về các sản phẩm dựa trên đa dạng sinh học và thúc đẩy việc áp dụng các tiêu chuẩn này trong ngành nông nghiệp Việt Nam. Một trong những kết quả mong đợi là xác định được khuôn khổ pháp lý phù hợp để tạo điều kiện áp dụng rộng rãi các tiêu chuẩn này tại Việt Nam. Hội thảo được thực hiện trong khuôn khổ Chương trình Tạo thuận lợi Thương mại Sinh học Toàn cầu với sự hỗ trợ tài chính từ Tổng cục Kinh tế Liên bang Thuỵ Sĩ (SECO)

Theo Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF), sự gia tăng mất đa dạng sinh học đang là một trong những mối đe dọa hàng đầu toàn cầu. Một trong những nguyên nhân gián tiếp gây ra sự mất đa dạng này là việc thương mại và tiêu thụ không bền vững các sản phẩm và dịch vụ có nguồn gốc từ đa dạng sinh học.

Tiêu chuẩn bền vững tự nguyện (VSS) là các quy chuẩn và tiêu chuẩn được sử dụng để đảm bảo rằng sản phẩm được thu hoạch, sản xuất, chế biến hoặc vận chuyển tuân theo các số liệu bền vững nhất định, chẳng hạn như tác động môi trường, quyền cơ bản của con người, tiêu chuẩn lao động và bình đẳng giới. Hiện nay có hơn 500 VSS tồn tại, áp dụng cho các mặt hàng xuất khẩu chủ lực của nhiều nước như cà phê, chè, chuối, ca cao, dầu cọ, gỗ, bông và thực phẩm nông nghiệp hữu cơ. 

Chương trình nghị sự 2030 về Phát triển bền vững xác định thương mại quốc tế là phương tiện để đạt được tăng trưởng kinh tế toàn diện và giảm nghèo. Các Tiêu chuẩn Bền vững Tự nguyện (VSS) ngày càng được đưa vào các hiệp định thương mại nhằm thúc đẩy phát triển bền vững và quản trị tốt. VSS có thể được sử dụng như một công cụ hiệu quả để khuyến khích các chính phủ và doanh nghiệp áp dụng các biện pháp phù hợp với các mục tiêu về môi trường, xã hội và kinh tế.

Hội thảo có sự tham dự của các chuyên gia đến từ Đại học Nông nghiệp Việt Nam, Viện Công nghệ ứng dụng và phát triển nông nghiệp Việt Nam, Viện Sinh thái rừng và Môi trường, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Trà Vinh, Chi cục Kiểm lâm các tỉnh Lào Cai và Yên Bái, Vụ thị trường Châu Âu –  châu Mỹ Bộ Công Thương, Control Union Việt Nam, Eurofin Sắc Ký Hải Đăng, Trung tâm Chứng nhận Việt Nam, các tổ chức trong nước và quốc tế đang hoạt động và hỗ trợ trong lĩnh vực đa dạng sinh học như Tổng cục Kinh tế Liên bang Thuỵ Sĩ (SECO), Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc ( UNDP), Tổ chức Phát triển Công nghiệp Liên Hợp Quốc (UNIDO), Liên minh Thương mại sinh học có đạo đức (UEBT), Tổ chức hợp tác quốc tế Đức (GIZ), Tổ chức nHelvetas, công ty Prefered by Nature, Trung tâm Bảo tồn và Phát triển Thiên nhiên (CCD), ... cùng các đại diện của Hiệp hội Hồ tiêu và cây Gia vị Việt Nam, Hiệp hội Dừa Việt Nam và gần 40 công ty thực hành bảo tồn/phục hồi đa dạng sinh học trong trồng trọt, sản xuất, kinh doanh, trong đó có nhiều công ty đã đạt chứng nhận theo tiêu chuẩn quốc tế như Organic, UEBT, Fair for Life... và xuất khẩu sản phẩm sang các thị trường cao cấp tại Châu Âu, Châu Mỹ và Nhật Bản.

Các tham luận và báo cáo tại Hội thảo bao gồm các ví dụ thực hành tốt về nông nghiệp bền vững (bao gồm cả ngành dừa, lúa gạo và quế), cung cấp thông tin cập nhật về các quy định và chia sẻ kiến thức về các tiêu chuẩn quốc tế như những công cụ hiệu quả để bảo tồn và sử dụng bền vững đa dạng sinh học cũng như hỗ trợ sinh kế. Cuộc thảo luận tiếp theo đề cập đến những thách thức và cơ hội trong việc áp dụng các tiêu chuẩn VSS, đồng thời đưa ra một loạt khuyến nghị và giải pháp đề xuất nhằm tạo điều kiện tăng cường quan hệ đối tác công tư nhằm thúc đẩy việc tích hợp các tiêu chuẩn bền vững trong chuỗi cung ứng và phát triển các khuôn khổ pháp lý quốc gia nhằm thúc đẩy việc lồng ghép các tiêu chuẩn bền vững vào trong chuỗi cung ứng, cho phép sử dụng VSS trong quá trình chứng nhận.

Dựa trên ấn phẩm gần đây của UNCTAD “Tiêu chuẩn bền vững tự nguyện và Thương mại sinh học: Có mối liên hệ nào không?”, hội thảo cũng mang đến cơ hội nâng cao hiểu biết về các Nguyên tắc và Tiêu chí của VSS và Thương mại sinh học như những công cụ bổ sung có thể hỗ trợ lẫn nhau để thúc đẩy thương mại đa dạng sinh học bền vững thông qua các sản phẩm nhằm đạt được các mục tiêu bảo tồn và bảo vệ đa dạng sinh học. Cả hai công cụ đều có thể mang lại cơ hội đa dạng hóa, hỗ trợ chuyển giao kiến thức và công nghệ cũng như trao quyền cho người tiêu dùng và khuyến khích những người thực hiện đưa ra những lựa chọn sáng suốt, có trách nhiệm và bền vững để đạt được các Mục tiêu Phát triển Bền vững (SDGs).

Phát biểu khai mạc Hội thảo, bà Sibylle Bachmann – Phó Ban Hợp tác Đại sứ quán Thuỵ Sĩ tại Việt Nam cho biết  “Thụy Sĩ là quốc gia ủng hộ mạnh mẽ Tiêu chuẩn bền vững tự nguyện (VSS) trong nhiều năm. Một mặt, VSS tìm cách đảm bảo rằng các quy trình sản xuất và thương mại quốc tế đáp ứng một mức độ nhất định các tiêu chí kinh tế, xã hội và môi trường. Mặt khác, bằng cách áp dụng các tiêu chuẩn này, các công ty mong muốn cải thiện khả năng cạnh tranh và tiếp cận thị trường quốc tế, đồng thời góp phần giảm nghèo và tạo việc làm. Điều này phù hợp với mục tiêu hợp tác của Thụy Sĩ nhằm hỗ trợ Việt Nam đạt được tăng trưởng bền vững, dựa trên thị trường.”

Hội thảo được thực hiện trong khuôn khổ Chương trình Tạo thuận lợi Thương mại Sinh học Toàn cầu với sự hỗ trợ tài chính từ Tổng cục Kinh tế Liên bang Thuỵ Sĩ (SECO). Khái niệm Biotrade lần đầu tiên được UNCTAD đưa ra vào năm 1996. Sau đó, nó được giới thiệu và phát triển tại Việt Nam từ những năm 2010 và trở thành giao dịch cốt lõi của hệ sinh thái nơi các nhà xuất khẩu Việt Nam có thể phát triển chuỗi cung ứng bền vững và tiếp cận các thị trường tiềm năng thông qua xúc tiến thương mại hiệu quả. và dịch vụ chuỗi giá trị.