Điều lệ hoạt động
Chè
Thông tin chung về ngành hàng
Việt Nam đứng thứ 5 về diện tích và thứ 6 về sản lượng chè trên thế giới. Năm 2017, Việt Nam có diện tích trồng chè là 129,3 nghìn ha với sản lượng 1.048,8 nghìn tấn chè tươi. Việt Nam tiếp tục là quốc gia xuất khẩu chè lớn thứ 5 thế giới với tỷ trọng xuất khẩu chiếm khoảng 7% tổng lượng chè xuất khẩu của thế giới. Năm 2017, Việt Nam xuất khẩu 140 nghìn tấn chè khô, đạt 229 triệu USD, tăng 7,2% về khối lượng và giảm 5,6% về giá trị so với năm 2016.
Hiện nay, ngành chè đang tồn tại nhiều hạn chế, bao gồm: (i) Quy mô sản xuất nhỏ, bình quân khoảng 0,2 ha/hộ nên rất khó tiếp cận các thiết bị kỹ thuật mới và chứng nhận chè an toàn; (ii) Đầu tư cơ sở hạ tầng còn hạn chế, chè có tưới mới chiếm khoảng 7% diện tích cả nước nên chưa phát huy được tiềm năng của các giống chè mới (chiếm đến 54% diện tích cả nước); (iii) Chất lượng, vệ sinh an toàn thực phẩm (dư lượng thuốc bảo vệ thực vật) của ngành chè chưa đáp ứng được yêu cầu của các thị trường các nước phát triển trong khi các quy định về dư lượng thuốc bảo vệ thực vật trong chè (MRL) tại thị trường EU, Mỹ, và Nga càng ngày càng nghiêm ngặt; (iv) Nhiều cơ sở chế biến được cấp giấy phép xây dựng nhưng không có vùng nguyên liệu; trình độ tay nghề chế biến thấp, chất lượng chè không cao; (v) Liên kết giữa sản xuất và chế biến còn lỏng lẻo, chỉ có 10% trong số các công ty/nhà máy chế biến chè có vùng nguyên liệu riêng để phục vụ chế biến, (vi) Diện tích trồng chè ngày càng bị thu hẹp vì người dân sử dụng đất để trồng cây công nghiệp khác và (vii) Việc bảo tồn các giống chè quý hiếm chưa được quan tâm đầy đủ.
Cơ cấu tổ chức, mục tiêu:
Nhóm công tác PPP chè được thành lập từ năm 2010 do Cục Trồng trọt, Unilever, Tổ chức IDH đồng chủ trì. Hiệp hội Chè Việt Nam (VITAS) đóng vai trò Thư ký Nhóm Công tác.
Nhóm công tác PPP chè tập trung hỗ trợ hộ sản xuất nhỏ cải thiện các tiêu chuẩn sản phẩm, cùng hợp tác với chính phủ, các tổ chức phi chính phủ và khối tư nhân, xây dựng năng lực toàn diện ở cấp độ quốc gia, sự bền vững về mặt kinh tế, môi trường và xã hội lâu dài của thị trường chè Việt Nam tăng khả năng tiếp cận thị trường xuất khẩu của chè Việt Nam.
Kết quả chính đạt được:
Trong những năm qua, nhóm công tác PPP chè đã đạt được những thành tựu đáng kể trong việc lồng ghép hướng dẫn kỹ thuật canh tác và chế biến nâng cao chất lượng chè Việt Nam xuất khẩu. Các doanh nghiệp tham gia nhóm PPP chè đã đầu tư 440.000 Euro để đào tạo và liên kết mô hình sản xuất với hơn 23.000 nông dân ở 6 tỉnh.
Nhóm công tác PPP chè của PSAV đang cộng tác với nhóm công tác hoá chất nông nghiệp phát triển dự án về chuỗi giá trị để hướng dẫn các hộ sản xuất nhỏ và giúp họ cải thiện các tiêu chuẩn. Cùng hợp tác với chính phủ, các tổ chức phi chính phủ và khối tư nhân, nhóm công tác PPP chè đang xây dựng các phương pháp sản xuất tốt (xây dựng và đào tạo năng lực cho nông dân sản xuất chè bền vững, sử dụng đúng hóa chất nông nghiệp được cho phép, hướng đến đạt các chứng nhận như chứng nhận Rainforest Alliance, chứng nhận UTZ,..) để lồng ghép vào chương trình quốc gia.
Từ 2015, PSAV đã triển khai hai Dự án hỗ trợ sản xuất bền vững cho hộ trồng chè Việt Nam. Đến cuối năm 2017, hai dự án đã tập huấn và triển khai phương pháp sản xuất mới tại 13 công ty chè, 1.207 nhóm trưởng được tập huấn, đến với 19.000 nông hộ, 29 đội bảo vệ thực vật được thành lập, 19 nhà máy được chứng nhận, đã tập huấn và chứng nhận 4.125 nông hộ, 12.706 tấn chè được chứng nhận, 3.931 héc ta trồng chè được chứng nhận và 39 trưởng nhóm nông hộ được tập huấn; thiết lập các tổ đội nông nghiệp để kiểm soát việc sử dụng các yếu tố đầu vào hợp lý.
Cục Trồng trọt, Trung tâm Khuyến nông quốc gia, Viện KHKTNLN miền núi phía Bắc, Hiệp hội Chè Việt Nam, IDH và các doanh nghiệp đang phối hợp triển khai xây dựng Bộ tài liệu hướng dẫn sản xuất chè bền vững.
Dự án chuỗi giá trị:
- Dự án chuỗi giá trị hiện tại, do Unilever dẫn đầu, đang làm việc để nâng cao đời sống nông dân thông qua cải thiện sản lượng và chất lượng chè, đảm bảo môi trường cũng được hưởng lợi từ các hoạt động của dự án. Dự án hiện đang trong giai đoạn thứ hai tập trung vào nâng cao năng lực cho nông dân và tạo mối liên kết với các thị trường xuất khẩu. Thông qua việc thành lập các mô hình nông trường thí điểm (FFS), dự án sẽ tập huấn cho nông dân về Tiêu chuẩn của Mạng lưới Nông nghiệp Bền vững để đạt chứng nhận Rainforest Alliance và cũng sẽ làm việc để tăng năng suất và cải tiến quản lý hóa chất nông nghiệp ở các trang trại chè nhỏ ở 6 tỉnh.
- Dự án “Chất lượng và bền vững của ngành chè Việt”, trong đó IDH Hà Lan tài trợ 40% kinh phí, 60% là các doanh nghiệp tham gia đóng góp, Hiệp hội Chè Việt Nam là đơn vị thực hiện. Thời gian từ tháng 9 năm 2015 đến tháng 9 năm 2017;
- Dự án "Thúc đẩy các nông hộ chè tham gia vào chuỗi cung ứng chè bền vững và chất lượng - giai đoạn 2", IDH Hà Lan tài trợ kinh phí, Tập đoàn Unilever và Bộ NN & PTNT. Hiệp hội Chè Việt Nam là đơn vị thực hiện. Thời gian thực hiện bắt đầu từ tháng 7 năm 2016 đến tháng 12 năm 2017.
Thành viên
Cục Trồng trọt, Bộ NN&PTNT (Đồng Trưởng nhóm)
Công ty TNHH Quốc tế Unilever Việt Nam (Đồng Trưởng nhóm)
Tổ chức Sáng kiến Thương mại Bền vững IDH (Đồng Trưởng nhóm)
Hiệp hội Chè Việt Nam (Thư ký)
Cục Bảo vệ thực vật, Bộ NN&PTNT
Sở NN&PTNT tỉnh Phú Thọ, Yên Bái, Sơn La, Điện Biên, Lào Cai, Hà Giang, Lai Châu
Công ty TNHH Chè Á Châu
Hợp tác xã Bản Liên
Công ty TNHH Chè Cẩm Khê
Công ty TNHH Chè Cao Bồ
Công ty TNHH Chè Cầu Đất (CADACO)
Tổ chức CropLife Việt Nam
Công ty TNHH Thế hệ mới
Công ty TNHH Chè Hà Tĩnh
Công ty TNHH Hải Thái Thái Nguyên
Henry P. Thompson Inc.
Công ty TNHH Chè Hoàng Long
Công ty TNHH Chế biến chè Hữu Hào
Hợp tác xã chè Kiên Tuấn
Công ty CP Chè Lâm Đồng (LADOTEA)
Trung tâm Khuyến nông Quốc gia, Bộ NN&PTNT
Công ty CP Chè Mỹ Lâm
Công ty CP XNK Nam Anh
Công ty TNHH Nam Long
Công ty TNHH MTV ĐTPT Chè Nghệ An
Công ty TNHH XNK Rồng Đông Dương
Công ty TNHH Chè Phú Hà
Công ty TNHH Thương mại Quốc tế Phú Lâm
Hợp tác xã Phúc Khoa
Công ty TNHH Thương mại Chè Phương Nam
Công ty TNHH TMĐT Quang Bình
Tổ chức Chứng nhận Rainforest Alliance
Công ty Ransfer Việt
Công ty TNHH Trà và Đặc sản Tây Bắc (Shanam)
Công ty TNHH Chè SSOE Phú Thọ
Hợp tác xã Suối Giàng
Công ty CP Đầu tư Phát triển Chè Tam Đường
Công ty CP XNK Thái Nguyên (BATIMEX)
Công ty CP Trà Than Uyên
Công ty SX&TM Trà Thăng Long
Công ty TNHH Chè Tôn Vinh
Công ty TNHH URC Việt Nam (Universal Robina Corporation)
Nhà máy Chế biến Chè Văn Lương
Tổng Công ty Chè Việt Nam (VINATEA)
