ĐỐI TÁC PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP BỀN VỮNG VIỆT NAM (PSAV)

ENG VI

Rau quả

Thông tin chung về ngành hàng

Việt Nam có vị trí địa lý trải dài qua nhiều vĩ độ, khí hậu nhiệt đới gió mùa, một số vùng tiểu khí hậu đặc biệt như Sapa, Tam Đảo, Đà Lạt,… thổ nhưỡng đa dạng. Chính vì vậy, Việt Nam có nhiều lợi thế về sản xuất và xuất khẩu các loại rau quả nhiệt đới, cận nhiệt đới và cả ôn đới. Hiện tại, Việt Nam có có khoảng 120 loại rau và hàng trăm loại quả khác nhau. Cùng với tiến bộ khoa học công nghệ, các loại rau quả trái mùa cũng có thể trồng và thu hoạch được, đáp ứng được nhu cầu của người tiêu dùng trong nước và xuất khẩu.

Trong nhóm ngành nông sản, rau quả cũng là một trong những ngành hàng có bứt phá mạnh về năng lực sản xuất trong 5 năm trở lại đây, ngày càng mở rộng diện tích và nâng cao sản lượng. Ngoài ra, Việc gia nhập các hiệp định FTA đa phương và song phương đã ký kết giúp rau quả của Việt Nam được mở rộng thị trường và tiêu thụ trên toàn thế giới.

Tuy nhiên, ngành rau quả Việt Nam còn tồn tại nhiều nút thắt, vướng mắc về sản xuất, chế biến, thị trường. Quy mô nhỏ lẻ chiếm tỷ trọng cao, các khu vực sản xuất tập trung quy mô lớn dần được hình thành nhưng vẫn dựa trên các nông hộ nhỏ lẻ và phân tán gây khó khăn trong việc đầu tư, quản lý chất lượng và tiêu thụ sản phẩm. Diện tích rau quả tăng nhanh nhưng chưa có quy hoạch, tổ chức liên kết sản xuất còn yếu, chất lượng sản phẩm chưa cao. Chi phí sản xuất cao, thất thoát lớn. Công nghệ bảo quản và xử lý sau thu hoạch chậm được đầu tư cải thiện và ít được chú ý đầu tư trong lĩnh vực chế biến rau quả. Các sản phẩm chỉ dừng ở chế biến thô, chế biến sâu gần như không có. Thị trường của rau quả Việt Nam phụ thuộc lớn vào Trung Quốc. Vấn đề về vệ sinh an toàn thực phẩm cũng khá nghiêm trọng cả ở thị trường trong nước và xuất khẩu.

Cơ cấu tổ chức, mục tiêu:

Nhóm công tác PPP rau quả, do Pepsico, Syngenta và Cục Trồng trọt đồng chủ trì. Hoạt động của nhóm nhằm tập trung nguồn lực của các đối tác để phát triển ngành rau quả Việt Nam đồng thời theo đuổi mục tiêu chung 20-20-20, vừa tăng sản lượng, thu nhập cho nông dân, tạo thêm việc làm và giảm phát thải. Nhóm đã kết nối doanh nghiệp cùng hợp tác với các cơ quan chính phủ, các tổ chức phi chính phủ để giúp các hộ sản xuất nhỏ áp dụng thực hành nông nghiệp tốt (GAP), đầu tiên tập trung vào trồng khoai tây tại tỉnh Lâm Đồng (Miền Nam), và ở Hải Dương, Bắc Giang, Vĩnh Phúc và Hà Nội (Miền Bắc), tiến tới mở rộng cho các loại rau, quả khác vì sự phát triển bền vững chung của ngành hàng.

Kết quả chính đạt được:

Trong những năm gần đây, Nhóm công tác PPP về Rau quả đã triển khai hàng loạt giải pháp mới nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất và phát triển bền vững. Các giải pháp bao gồm đảm bảo sức khỏe đất, quản lý sâu bệnh toàn diện, ứng dụng hệ thống tưới chính xác, và kỹ thuật bón phân qua hệ thống chậm phân. Đặc biệt, công nghệ hiện đại đã được áp dụng mạnh mẽ trong chăm sóc cây khoai tây, như sử dụng máy quan trắc thời tiết kết nối trực tiếp với điện thoại thông minh của nông dân để điều chỉnh lượng nước tưới dựa trên dữ liệu môi trường, hay sử dụng drone để giám sát toàn bộ quá trình từ gieo trồng đến thu hoạch và phun thuốc phòng trừ sâu bệnh. Những nỗ lực này đóng góp quan trọng vào việc hiện thực hóa Chiến lược phát triển nông nghiệp và nông thôn bền vững giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, cũng như cam kết phát thải bằng 0 vào năm 2050 theo COP26 của Việt Nam.

Ngoài ra, các chương trình hợp tác công tư tiêu biểu gần đây của nhóm bao gồm: chương trình khoai tây bền vững PepsiCo-GDA USAID-Syngenta mở rộng đào tạo và thực tiễn tốt ra miền Bắc; chương trình tiêu chuẩn chất lượng UNIDO-SECO-MARD thúc đẩy chanh leo, sầu riêng và đổi mới công nghệ gia tăng giá trị, thích ứng biến đổi khí hậu; chương trình SfTW NAEC-PepsiCo-Care & NAEC-JICA xây dựng vùng nguyên liệu, kết nối thị trường và chia sẻ các giải pháp xanh. Nhóm PPP Rau quả cũng tích cực đẩy mạnh các dự án hiện tại và xây dựng đề xuất mới, hướng tới triển khai hiệu quả Mạng lưới đổi mới sáng tạo lương thực, thực phẩm tại Việt Nam theo định hướng của Bộ NN&PTNT.

Thành viên

Cục Trồng trọt, Bộ NN&PTNT (Đồng Trưởng nhóm)

Công ty TNHH Syngenta Việt Nam (Đồng Trưởng nhóm)

Công ty PepsiCo Foods Việt Nam (Đồng Trưởng nhóm)

Việt Kinh tế Nông nghiệp Hữu cơ (VIOAE) 

Công ty CP Thực phẩm Xuất khẩu Đồng Giao

Công ty TNHH Fresh Studio

Công ty CP Xuất nhập khẩu Rau quả

Công ty CP Lavifood

Viện Chính sách và Chiến lược Phát triển Nông nghiệp Nông thôn (IPSARD), Bộ NN&PTNT

Công ty CP Tập đoàn Nafoods

Công ty CP Chuỗi thực phẩm TH

Công Ty TNHH MTV The Fruit Republic