Giảm phát thải khí nhà kính trong vùng nguyên liệu cà phê Việt Nam

Sản xuất cà phê phát thải thấp trong vùng nguyên liệu

Ba dự án sản xuất cà phê phát thải thấp sẽ tác động trực tiếp lên hơn 31.000ha canh tác cà phê. Hơn 48.000 nông dân sẽ được thực hành các biện pháp sản xuất bền vững và cải thiện thu nhập.

Đây là thông tin được đưa ra tại hội thảo giảm phát thải trong các vùng nguyên liệu cà phê tại Việt Nam do Bộ NNPTNT, Tổ chức Sáng kiến Thương mại Bền vững IDH và Công ty JDE Peet's phối hợp tổ chức chiều ngày 14/02/2023.

Bà Lê Hoàng Anh – Thành viên Tổ công tác đàm phán về BĐKH tại COP26 (Bộ NNPTNT) cho biết, đến năm 2030, Việt Nam cam kết giảm phát thải 550 triệu tấn CO2. Trong đó, ngành nông nghiệp đặt mục tiêu cắt giảm phát thải tối thiểu 129,8 triệu tấn CO2.

Hiện nay, 95% tổng sản lượng cà phê Việt Nam được sản xuất tại khu vực Tây Nguyên. Điều này đang khiến Tây Nguyên trở thành một nguồn phát thải lớn.

Nguyên nhân do tập quán sản xuất thâm canh, độc canh cây cà phê, phương thức canh tác kém bền vững khi lạm dụng vật tư đầu vào như phân bón hóa học, hoá chất nông nghiệp, nước tưới, năng lượng.

Bà Anh cho rằng, các vấn đề này sẽ ảnh hưởng đến chất lượng, sản lượng và thu nhập của nông hộ về trung hạn, đồng thời dẫn đến các rủi ro về suy giảm diện tích canh tác, gia tăng phá rừng, mất rừng về dài hạn.

Trong diễn biến khác, biến đổi khí hậu đang tác động tiêu cực đến ngành cà phê toàn cầu cũng như các vùng nguyên liệu của Việt Nam. Các bên liên quan đang triển khai những can thiệp cấp thiết, cắt giảm phát thải nhằm ứng phó với các tác động này.

Điển hình là các thị trường lớn như Mỹ, EU đang dần siết chặt các yêu cầu nhập khẩu đối với mặt hàng cà phê với các tiêu chí về giảm phát thải khí nhà kính.

Nỗ lực sản xuất cà phê phát thải thấp ở Việt Nam

Theo Bộ NNPTNT, hiện nay, các tập đoàn thương mại cà phê lớn như Nestle, JDE Pee'ts đều đưa ra các cam kết mạnh mẽ về chiến lược thu mua cà phê được sản xuất bền vững. Các nhà mua hàng đều có chiến lược điều chỉnh quy trình mua hàng, tiến tới chuỗi cung ứng không phát thải.

Ông Đỗ Ngọc Sỹ - Quản lý Bền vững khu vực Châu Á-Thái Bình Dương của Công ty JDE Peet's cho biết, công ty cam kết mua có trách nhiệm, và hợp tác chặt chẽ với đối tác trong chuỗi cung ứng và chính quyền địa phương nhằm hỗ trợ phát triển nông nghiệp bền vững.

Từ năm 2014, các dự án sản xuất cà phê phát thải thấp đã được Tổ chức IDH, Bộ NNPTNT, các tỉnh Tây Nguyên cũng như các doanh nghiệp sản xuất và thu mua triển khai.

Bà Trần Thị Quỳnh Chi - Giám đốc khu vực Châu Á Chương trình Cảnh quan của Tổ chức IDH cho biết, gần một thập kỷ qua, IDH cùng các bên liên quan đã triển khai thử nghiệm cách tiếp cận cảnh quan và thực hành sản xuất cà phê bền vững.

"Mục tiêu của chương trình nhằm xây dựng gần 100.000ha vùng nguyên liệu cà phê và hồ tiêu, giúp giảm phát thải 60% và tăng 15% thu nhập cho 15.000 hộ sản xuất cà phê và hồ tiêu tại khu vực Tây Nguyên", bà Chi nói.

Dựa trên những mục tiêu và lợi ích chung được đồng thuận, hội thảo giảm phát thải trong các vùng nguyên liệu cà phê tại Việt Nam, Tổ chức IDH, Cục Trồng Trọt (Bộ NNPTNT) và Diễn đàn Cà phê Toàn cầu (GCP) đã cùng ký kết Biên bản Ghi nhớ hợp tác về sản xuất cà phê giảm phát thải, đạt chuẩn phục vụ xuất khẩu và tiêu thụ nội địa.

Đồng thời, các tổ chức này sẽ phối hợp với các công ty cà phê lớn xây dựng, triển khai 3 dự án sản xuất cà phê phát thải thấp trong giai đoạn 2021-2025, tầm nhìn 2030.

Ba dự án sản xuất cà phê phát thải thấp sẽ được đồng triển khai từ năm 2022-2025 bởi JDE Peet's, IDH, ACOM, LDC Việt Nam, Simexco, GCP, Syngenta và các nông hộ tại 4 tỉnh Lâm Đồng, Đắk Lắk, Đắk Nông và Gia Lai, với tổng đầu tư 3,6 triệu Euro.

Ông Laurent Bossolasco - Quản lý vùng Châu Á Thái Bình Dương Công ty ACOM (thuộc tập đoàn ECOM) cho biết, với dự án này, ACOM mong muốn có thể cắt giảm và tối ưu hóa chi phí sản xuất.

"Từ đó, dự án từng bước giảm phát thải trong các hoạt động sản xuất của người dân, gia tăng hiệu quả kinh tế cho các nông trại, giảm tình trạng phơi nhiễm hóa chất phun xịt của nông dân, cũng như sức ép lên tài nguyên đất và nước", ông Laurent Bossolasco chia sẻ